Newspaper Describes Rav Moshe’s “Historic” Meeting With the Rebbe

A rediscovered newspaper clipping from 1974 describes the private meeting between renowned posek Rav Moshe Feinstein and the Rebbe that took place at 770, including what they spoke about, and what Rav Moshe told the bochurim afterward. 

By Anash.org reporter

A rediscovered newspaper clipping from 1974, published from the archives of Rabbi Meir Harlig a”h, describes the private meeting between renowned posek Rav Moshe Feinstein and the Rebbe that took place at 770 Eastern Parkway. 

The meeting was not the only time the two met, but was the sole time such a meeting took place at 770. Rav Moshe had arrived there to be mesader kidushin at the wedding of R’ Avrohom Shmuel Levin and after the chuppah, he walked over to the Rebbe’s room for the meeting.

Despite being only a semi-formal meeting, it continued for over an hour, and the Rebbe only came out to ma’ariv after 10:30 PM that night. When Rav Moshe was leaving the Rebbe’s room, the wedding photographer snapped a photo of Rabbi Leibel Groner helping him with his coat, and the Rebbe can be seen at the far edge of the photo, mostly blocked by the doorpost.

The newspaper clipping, from that Friday, describes the meeting as “historic”, and writes about some of the topics discussed. “Despite the veil of secrecy surrounding this official meeting, we managed to hear some details,” they write.

“The two renowned manhigei Yisroel, whose words influence large portions of religious Yidden, spoke for some time in learning, moving from one issue to another until they came to talk about current events,” the paper writes. “The current difficult situation in the Land of Israel took a big place in their conversation. As far as we know, they touched upon the questions of autopsies, conscription of women, Shabbos, and in particular they talked about the Mihu-Yehudi issue.”

At the time, the Jewish world was up in arms after the Mafdal, the National Religious Party, had joined the coalition after promising not to. The Rebbe and Rav Moshe discussed the topic, and various ways to respond to the situation.

“The Lubavitcher rabbi warned not to be misled by the apparent promises… – No matter what area it is, it is simply a disgrace to sell Klal Yisroel for a ‘nezid adoshim‘ – a bowl of lentils, and all for the sake that three Yidden should be called ‘ministers,'” the paper continued.

After detailing Rav Moshe’s response, the paper writes “As we hear, the Lubavitcher Rebbe expressed great satisfaction with this visit. Rabbi Elberg [Harav Simcha Elberg, president of Agudas Harrabonim] told us, ‘The meeting was a historic one.'”

The paper also describes the scene after Rav Moshe left the meeting. Hundreds of yeshiva bochurim were standing in the main rooms, and when Rav Moshe left the Rabbi’s room, they gathered around him and asked: What did you speak to the Rebbe about?

Rav Moshe responded: “The Rebbe is a great lamdan, and we spoke in learning, and that is the most important thing…”

***

FRIDAY, MARCH 29, 1974

באַגעגעניש צווישען ליובאוויטשער רבי’ן און הגאון ר’ משה פיינשטיין

הרב פיינשטיין זאגט צום רביין די גאנצע רבנישע וועלט איז אויפגעטרייסעלט פון מפד”ל אריינטריט אין קאָאליציע רעגירונג קענען פסק דין פון רבנים – ליובאַוויטשער רבי זאגט, אַז עס איז אַ חרפה צו “פאַרקויפען כלל ישראל פאַר אַ נזיד עדשים”, פרעגט וואו זענען די איינפלוסרייכע רבנים פון מזרחי באוועגונג. – הרב עלבערג באַצייכענט באַגעגענישצווישען צוויי גדולי ישראל אלס היסטארישע געשעניש”.

גרויס איבערראשונג און אינטערעס האָט אַרויסגערופען, אין ברייטע קרייזען, דער באַזון פון ר’ משה פיינשטיין, נשיא אגודת הרבנים ביי דעם ליובאוויטשער רבי’ן. צוליב דעם וואס די באַגעגעניש איז געהאלטען געווארען בסוד און איז אָרגעקומען אין שטרענגער געהייסענים, ווי אויך אין אַזאַ ענגער, ערב-פסח-צייט ווערט דעריבער די דאזיגע נאַנענעניש באַטראַכט פון נאָרגרויסער באַדייסונג.

הרב ר’ משה פיינשטיין איז אויסגענומען געווארען דורכין רבין מיט גריוס פייערלעכקייט. הונדערטער תלמידים פון דער ליובאוויטשער ישיבה, האָבען הרב פיינשטיין באגלייט ביז צום רבינ’ס טיר.

דער נשיא אגודת הרבנים איז געקומען צוזאַמען מיט הרב ר’ שמחה עלבערג, יושב ראשון הנהלת אגודת הרבנים, און האָבען צוואַטען פאַרבראכט ביים רבין איבער א שעה צייט. די באראטונג איז אפגעהאלטען געווארען אונטער געשלאָסענע סירען און מ’האטקיינעם נישט צוגעלאָזט. טראץ דער געהייטער שלייער ארום דער דאָזיגער, אָפיציעלער באַגעגעניש. ווערען מיר אָבער געוואָר געוויסע פרטים.

די צוויי גרויסע אַנאַרקענטע מנהיגי ישראל, וועמענס וואנג וואָרט באַאיינפלוסט גרויסע מאָסען פון רעליגיעזען אידענטום, האָבן א געוויסער צייט געשמועסט אין לערנען איבערגייענדיג פון איין ענין צו אַ צוייטען ביז מ’איז צוגעקומען צו רעדען וועגען אקטועלע פּראגען. אויף דער דאָזיגער באַראַטונג איז אַרומגערעדט געוואָרען

פאַרשידענע פּראָבלעמען וואָס שטייען אויפ’ן סדר היום. אַ גרויס ארט האָט אין זייער געשפרעך פארנומען דער היינטיגער שווערער מצב אין ארץ ישראל. ווי מיר ווערען געוואָר האָבען זיי באַרירט די פראָגען ווענען ניתוחי מתים, גיוס נשים, שבת און באַזונדערס איז גערעדט געווארען וועגען דער אָנגעווייטאגטער מיהו-יהודי-פראַגע, און זיי האָבען באַטראַכט מיטלען און וועגען ווי אַזוי צו ווירקען. אז די מפד”ל זאָל ענדערען איר שטעלונג.

דער ליובאוויטשער רבי האָט געווארענט נישט צו לאזען זיך פאַרפירען פון די כלומר’שטע הבטחות… – איוף וועלכען געביט עם זאָל נישט זיין עם איז פשוט אַ חרפה צו פארקיופען דעם כלל ישראל פאר “נזיד עדשים” און אַלץ צוליב דעם כדי דריי אידען זאלען הייסען שרים. דער ליובאוויטשער רבי האט געפרעגט, וואו זענען די איינפלוסרייכע רבנים אין מזרחי פארוואָס שוויגען זיי?

הרב פיינשטיין זאָל האָבען געזאָגט דעם ליובאוויטשער רבי’ן אַז די גאַנצע רבנישע און תורה־וועלט איז אויפגעטרייסעלט געוואָרן פון דעם וואס די מפד”ל איז צוגעשטאנען צו דער קאָאָליציע און זיך נישט גערעכענט, הן מיט דעם עצם פראָבלעם און הן מיט דער סיינונג פון דער גאַנצער רבנישער וועלט. איינגעשלאָסען, די אפיציעלע רבנות הראשית. וואָס איז געגען ביז’ן היינטיגען טאָג דאָס צושטיין צו דער קאָאָליציע. און אַזאַ חילול השם חילול כבוד הרבנות – האָט פיינששטיין געזאָגט – טאָר מען נישט פאַרשווייגען. אגודת הרבנים פלאָנירס דעריבער צו רופען אַ ספּעציעלע קאָנפערענץ פון רבנים אין אָמעריקע וואָס באַלאַנגען צום מזרחי כדי צו באטראכטען וואָס עס דארף זיין זייער ענטפער אויף דער בגידה פון מפד”ל אין ארץ ישראל.

ווי מיר הערען, האָט דער ליובאוויטשער רבי אויסגעדריקט גרויס צעפרידענהייט פון דאזיגען באזוך. הרב עלבערג האָט אונז געזאָגט, „די באַגעגעניש איז געווען א היסטאָרישע”. אין פאָדערשטע צימערן זענען געשטאנען הונדערטער בני ישיבה און ווען הרב פיינשטיין איז אַרויס פון רבינ’ס חדר האָבען זיי אים באַלאָגערט און געפרעגט: וועגען וואס מ’האט גערעדט מיטין רבין ? – האָט הרב פיינשטשיין געענטפערט – דער רבי אין אַ גרויסער למדן.

האָט מען געשמועסט אין לערנען און דאָס איז דאָס וויכטיגסטע…